Cô gái bị bắt quỳ trong quán nướng chưa dám bước chân ra khỏi nhà
Chia sẻ trên VTC News, chị D.T.H. (SN 1993) cho biết đã nhận được giấy triệu tập của TAND TP Bắc Ninh (Bắc Ninh) thông báo về việc xét xử chủ quán Nhắng nướng Hiền Thiện từng bắt chị quỳ xin lỗi.
Sự việc xảy ra hơn 1 tháng trước khiến cuộc sống của chị H. bị đảo lộn. Chị đã bán hàng trở lại nhưng chỉ ở trong nhà, chưa dám đi ra ngoài đường.
"Càng gần đến ngày xét xử, tâm trạng tôi càng lo lắng bất an. Những ký ức không vui ùa về khiến tôi nhiều đêm mất ngủ. Từ sau hôm bị chủ quán Hiền Thiện bắt quỳ, đến giờ tôi vẫn chưa dám ra khỏi nhà, phải lảng tránh khi ai đó hỏi thăm, nhắc đến chuyện cũ", chị H. kể lại.
Chị H. cho biết thêm, sau khi bài viết Cô gái bị chủ quán bắt quỳ xin lỗi: 10 ngày chưa dám về gặp con vì sợ bị trả thù được đăng tải trên VTC News, Công an TP Bắc Ninh mời chị lên làm việc và chị có đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho hai bị cáo.
"Tôi chờ đợi thái độ của ông Thiện khi đối mặt trực tiếp tại phiên xét xử, xem ông Thiện có ăn năn, có xin lỗi tôi không. Nếu ông Thiện thành khẩn, trước tòa tôi sẽ xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo", chị H. khẳng định.
Vỏ bọc hoàn hảo của đại gia Hải Dương có máy bay trên nóc biệt thự
Ngày 29/9, Công an Hà Nội xác nhận, đã tạm giữ Bùi Xuân Thành (43 tuổi, có hộ khẩu và ở tại số 10, đường Đào Tấn, phường Tân Bình, TP Hải Dương), và 4 người khác để điều tra về hành vi Tổ chức đánh bạc và Đánh bạc.
Trước khi bị bắt, Bùi Xuân Thành được biết đến là một đại gia buôn gỗ có tiếng ở TP Hải Dương. Cách đây khoảng 5 năm, Thành gây xôn xao dư luận khi xây tòa biệt thự ở phường Thanh Bình
Đặc biệt, trên nóc nhà, đại gia này trưng mô hình chiếc trực thăng mô hình khiến nhiều người đi đường chú ý. Bên trong ngôi biệt thự được trang trí khá tinh xảo với đầy đủ tiện nghi hiện đại.
Chia sẻ trên Vietnamnet, một người dân sống gần nhà Thành cho biết, ông Thành ít khi xuất hiện nhưng khi thi công ngôi nhà này, ông ấy mời nhiều thợ từ tận Huế ra để làm.
Theo cơ quan điều tra, Thành là con bạc khét tiếng trong giới cá độ bóng đá, đối tượng từng có 2 tiền án về tội Đánh bạc, Tổ chức đánh bạc. Số tiền một ngày mà Thành nướng vào các trận bóng lên tới cả chục tỷ đồng.
Ước tính từ đầu năm 2020 đến nay, số lượng tiền giao dịch trong đường dây đánh bạc của Thành lên tới khoảng 1.000 tỷ đồng. Để tránh bị cơ quan chức năng phát hiện, Thành đặt hệ thống máy tính tại Mộc Châu và dùng điện thoại điều hành từ xa đường dây tổ chức đánh bạc này.
Nhà hàng ở Điện Biên bị 'bom' 350 mâm cỗ cưới: Có thể khởi kiện, đòi bồi thường được không?
Như tin đã đưa, chiều ngày 30/9, lãnh đạo UBND phường Mường Thanh, TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, cho biết, công an phường này vừa nhận trình báo của chủ nhà hàng Tâm Phúc về việc nhà hàng bị khách đặt rạp, cỗ đám cưới nhưng bị 'đánh tháo'.
Tối cùng ngày, anh Vũ Thế Long (chủ nhà hàng Tâm Phúc, ở phường Mường Thanh, TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên), cho biết vẫn đang chờ công an xác minh, tìm cặp cô dâu, chú rể đã đặt 350 mâm cỗ cưới của nhà hàng rồi "bùng".
Theo đại diện nhà hàng Tâm Phúc cho biết họ nhận đơn đặt hàng làm cỗ khoảng 1 tuần trước.
Theo anh Long, chi phí cho 350 mâm cỗ và dựng rạp là khoảng 300 triệu đồng, khách hàng đặt cỗ là người quen nên không nhận tiền cọc trước khi làm cỗ. "Cặp nam nữ này là khách hàng hay ăn tại quán, thường nhậu tại nhà hàng tôi. Khi họ đặt yêu cầu làm cỗ cưới thì tôi đồng ý", chủ nhà hàng nói và cho biết thỏa thuận làm tiệc cưới giữa 2 bên không có giấy tờ, hợp đồng chỉ bằng miệng.
Luật sư Trần Đình Dũng (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định việc đặt tiệc cưới với nhà hàng là một giao dịch hợp đồng. Tuy 2 bên không thành lập văn bản, giao dịch đã xảy ra và phát sinh quyền, nghĩa vụ các bên.
Nếu bên đặt tiệc và nhà hàng thừa nhận có giao dịch thì đều phải chịu trách nhiệm khi có lỗi gây thiệt hại, dù có giấy đặt cọc hay không.
Luật sư Dũng cũng cho rằng hợp đồng cũng được thể hiện dưới các hình thức như lời nói, văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể khác, chứ không nhất thiết luôn luôn phải lập thành văn bản.
Khởi tố nguyên đại úy quân đội lừa 'chạy' trường công an, chiếm đoạt 2 tỷ đồng
Ngày 30/9, theo thông tin từ Công an tỉnh Hà Tĩnh, Cơ quan CSĐT Công an Hà Tĩnh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam thời hạn 4 tháng đối với Phạm Văn Dũng (nguyên đại úy quân đội) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Theo tài liệu của cơ quan CSĐT, trong thời gian còn tại ngũ, Phạm Văn Dũng, công tác tại Ban Chỉ huy quân sự TX Cửa Lò, tỉnh Nghệ An (phục viên tháng 5/2019) luôn tỏ ra mình có quan hệ rộng, quen biết với nhiều người nên có khả năng xin cho người khác vào học trong các trường công an, quân đội mà không cần phải thi tuyển sinh đầu vào.
Bốn người ở Hà Tĩnh đưa cho Dũng 2 tỷ đồng nhờ xin cho con vào học các trường công an, quân đội.
Trong đó, 2 người nhờ xin vào học trường quân đội với giá 450 triệu đồng/người và 2 người nhờ xin vào học trường công an với giá 550 triệu đồng/người.
Tuy nhiên, sau khi nhận tiền, Dũng không thực hiện được cam kết mà chiếm đoạt hơn 2 tỷ đồng của các bị hại.
Các nền tảng công nghệ hỗ trợ kết nối thông tin trong lĩnh vực nhân đạo, tri thức, sức khỏe, giáo dục, văn hóa... thuộc Đề án Hệ tri thức Việt số hóa.
Sáng 1/10, các nền tảng công nghệ được ra mắt trong chương trình "Kết nối triệu trái tim" với sự tham dự của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo các bộ, ngành, doanh nghiệp cùng đại diện các đơn vị tham gia thực hiện Đề án. Chương trình nằm trong Đề án Phát triển Hệ tri thức Việt số hóa được Thủ tướng phê duyệt từ 2017, Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì.
Sau 3 năm thực hiện, các nền tảng đã đi vào hoạt động gồm: iNhandao, Bản đồ số Vmap. Các đề án cũng ra mắt gồm địa chỉ số Việt Nam và Bản đồ chung sống an toàn Covid, Nền tảng Giáo dục số; Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam (giữa) và các đại biểu thực hiện nghi thức ra mắt các nền tảng công nghệ. Ảnh: Ngọc Thành.
Trong đó iNhandao cung cấp một môi trường số cho phép người dùng có thể làm các hoạt động từ thiện trên hệ thống, kết nối các nhà tài trợ, nhà làm nhân đạo và những người có hoàn cảnh khó khăn, cần được trợ giúp. Tại iNhandao, cộng đồng có thể cập nhật thông tin về địa chỉ cần được giúp đỡ, và các địa chỉ này sẽ được xác thực đảm bảo tính chính xác của thông tin.
Thông qua hệ thống iNhandao, các hoạt động tài trợ và ủng hộ từ thiện được đảm bảo đến tay đúng đối tượng, đúng nhu cầu, thuận tiện, trên tinh thần minh bạch, rõ ràng, tạo sự thay đổi lớn về cách làm, mức độ ảnh hưởng tới xã hội.
Tại chương trình, các đại biểu tham dự được trải nghiệm các kết nối trực tiếp tới những địa chỉ khó khăn tại Yên Bái, Phú Thọ, Trường PTCS dân lập dạy trẻ câm điếc Hà Nội...
Lãnh đạo Chính phủ, các bộ thực hiện nghi thức nhấn nút ra mắt các nền tảng công nghệ. Ảnh: Ngọc Thành.
Với Bản đồ chung sống an toàn Covid: antoancovid.vn bao gồm các tiện ích trên nền tảng Bản đồ số Việt Nam (vmap.vn) để thể hiện thời gian thực về tình hình an toàn phòng chống dịch của các cơ sở đông người, trước mắt là trường học và cơ sở y tế. Các đơn vị này hàng ngày kiểm tra và cam kết đã hoàn thành các tác vụ (theo hướng dẫn của bộ y tế) về phòng chống dịch, đồng thời cho phép người dân phản hồi nếu phát hiện những điểm chưa đúng.
Bản đồ chống dịch được triển khai toàn diện sẽ hỗ trợ các cơ quan quản lý trong phòng chống Covid-19, đồng thời tạo sự yên tâm cho cộng đồng khi thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, du lịch...
Trong dịp này các nền tảng Giáo dục số; Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam... cũng được ra mắt, thu hút sự chung tay của cộng đồng để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện trên nền tảng Hệ tri thức Việt số hóa.
Nềntảng giáo dục số - iGiaoduc.vn được xây dựng tạo ra một nền tảng Kho học liệu số trực tuyến nhằm thu thập, lựa chọn, chia sẻ học liệu số dùng chung phục vụ đổi mới nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá trong các nhà trường; cung cấp nguồn học liệu số phong phú, tin cậy góp phần triển khai ứng dụng công nghệ thông tin đổi mới nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá, đặc biệt phục vụ dạy học trực tuyến; đồng thời giúp nâng cao năng lực số cho giáo viên về biên soạn, xây dựng và sử dụng học liệu số có hiệu quả. Hệ thống cũng cho phép cộng đồng tham gia biên soạn, đóng góp học liệu số lên kho dùng chung.
Đề án Biên soạnBách khoa toàn thư Việt Nam – bktt.vn là bộ sách tổng hợp tri thức của Việt Nam và của thế giới, được biên soạn theo một hệ thống, nhằm cung cấp tri thức cho thế hệ hôm nay và truyền lại cho các thế hệ mai sau, giúp họ tiến nhanh hơn khi có sự kế thừa những gì cha ông để lại.
Hiện nay trúc vĩ mô của Bách khoa toàn thư Việt Nam đã được xác định với trên 60.000 mục từ. Cấu trúc vi mô của từng loại mục từ cũng đã được quy định chặt chẽ, theo các quy định của Đề án về nội dung và hình thức. Khoảng 3.000 nhà khoa học thuộc gần 70 ngành khoa học đang tham gia biên soạn.
Thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Đình Toàn gửi lời xin lỗi người dân Quảng Bình về việc có mặt trong đoàn xe dừng đỗ sai quy định trên cầu Nhật Lệ 1.
Lời xin lỗi được thứ trưởng nói khi đang chủ trì hội nghị tập huấn và phổ biến Luật Kiến trúc tại Huế, ngày 30/9.
Ông cho hay ngày 29/9 làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Bình, sau đó đi khảo sát lấy tư liệu và có một số việc liên quan dọc hai bên bờ sông Nhật Lệ. Hơn 10h, đoàn 4 xe biển xanh dừng trên cầu Nhật Lệ 1, trong đó một chiếc chở ông Toàn.
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn gửi lời xin lỗi đến người dân Quảng Bình. Video: Tám Quang
Thứ trưởng thừa nhận dù đang thực hiện công vụ song "anh em có sơ suất đã dừng đỗ xe trên cầu". "Tôi thay mặt đoàn gửi lời xin lỗi đến bà con nhân dân tỉnh Quảng Bình tại thời điểm đoàn xe đi qua, mong bà con thứ lỗi", ông nói.
Trước đó 10h20 ngày 29/9, nhiều người dân đi qua cầu Nhật Lệ 1 bức xúc khi 4 ôtô biển xanh dừng đỗ để một số người xuống chụp hình. Trong số này 3 xe mang biển số Quảng Bình, chiếc còn lại biển số Hà Nội chở Thứ trưởng Toàn.
Sau khi ghi nhận hình ảnh từ người dân cung cấp, Cảnh sát giao thông Đồng Hới đã ra xử phạt 4 tài xế về lỗi dừng đỗ xe trên cầu. Theo Nghị định 100, lỗi dừng đổ xe trên cầu bị phạt 1-2 triệu đồng, tài xế còn bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1-3 tháng.
Cầu Nhật Lệ 1 bắc qua sông Nhật Lệ nối TP Đồng Hới với xã đảo Bảo Ninh, dài hơn 600m, mặt cầu rộng khoảng 12m, lưu thông hai chiều.
Anh Nguyễn Minh Vương, 25 tuổi, ở Quảng Bình cho biết, mặt đường cầu Nhật Lệ 1 rất hẹp nên việc dừng xe giữa cầu thời điểm đó gây khó khăn cho các phương tiện khác. "Các tài xế phải hiểu rất rõ việc cấm đỗ, dừng trên cầu" anh Vương nói.
Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái Đồng bằng sông Cửu Long, chia sẻ với VnExpress về tình trạng lũ thấp ở miền Tây.
- Lũ năm nay được dự đoánchỉ đạt khoảng 55% trung bình nhiều năm, thấp hơn cùng kỳ năm 2019, có thể sẽ là thấp nhất trong 10 năm qua.Theo ông, nguyên nhân vì sao?
- Nước ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào lượng mưa ở các quốc gia thượng nguồn Mekong. Hàng năm Trung Quốc đóng góp 16% tổng lượng nước, Myanmar 2%, Lào 36%, Đông bắc Thái Lan 18%, Campuchia 18%, Tây Nguyên và mưa tại chỗ đồng bằng chiếm 11%.
Trong đó, vùng mưa Bắc Lào ở Vientiane sang Nghệ An và vùng mưa Nam Lào thuộc tỉnh Champaksak sang Quảng Nam, Kon Tum là hai vùng mưa quan trọng. Khi hai vùng này mưa nhiều, gần như chắc chắn lũ sẽ lớn.
Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái Đồng bằng sông Cửu Long, trong cuộc phỏng vấn của VnExpress hôm 21/9, tại Cần Thơ. Ảnh: Hoàng Nam.
Năm nay, hiện tượng El Nino từ đầu năm đến hết tháng 8, mưa ít trong lưu vực nên sông thiếu nước. Mặt khác, do đầu năm nay toàn lưu vực đã trải qua mùa hạn lịch sử, các sông nhánh và hàng trăm hồ thủy điện trên sông nhánh bị thiếu hụt nước. Mưa đầu mùa đã phải bù vào những nơi này và gần như triệt tiêu, trước khi có nước đổ xuống dòng sông chính để xuôi về hạ lưu.
Bản thân các đập thủy điện ở thượng nguồn không tiêu thụ nước, nhưng chúng làm thay đổi dòng chảy về mặt thời gian qua hoạt động tích-xả của các đập. Khi thiếu nước, các đập phải tích cho đủ độ sâu trước khi xả ra. Nước đi qua chuỗi đập rất lâu vì đập trên tích thì đập dưới phải chờ. Do đó gặp tình huống hạn, thủy điện làm tình hình tồi tệ thêm.
Theo Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ, từ tháng 9 La Nina bắt đầu xuất hiện và 75% khả năng kéo dài đến cuối năm, mưa có thể nhiều hơn. Trong tháng 10, nếu đỉnh lũ cao, sau Tết sẽ đỡ hạn mặn vùng ven biển, ngược lại hạn mặn khu vực này sẽ gay gắt, đỉnh điểm là tháng 3-4. Mùa khô sắp tới vì thế cũng sẽ không gay gắt như mùa khô vừa qua.
Năm nay khác hơn so với năm 2019, là El Nino không kéo dài tới cuối năm. Nhờ có La Nina xuất hiện, nước sông Mekong thấp nhưng vùng bán đảo Cà Mau ít ảnh hưởng mặn vì nước ngọt vùng này chủ yếu là nhờ mưa tại chỗ.
- Ủy hội sông Mekong năm 2017 thống kê mỗi năm lũ lụt ở đồng bằng gây tổn thất khoảng 60 đến 70 triệu USD. Vậy tai sao miền Tây phải ngóng lũ?
- Nước lũ có mặt lợi và mặt hại. Lũ gây vỡ đê, ngập lúa rất dễ tính toán giá trị kinh tế, nhưng những lợi ích của nước lũ thì khó thấy hơn, khó quy ra tiền cho đủ vì quá lớn.
Nước lũ từ sông đổ ra biển hàng năm tạo ra một vùng nước có độ mặn vừa phải. Lũ cũng mang phù sa và một lượng lớn chất dinh dưỡng nuôi nấng hệ sinh thái ven biển, làm cho sản lượng thủy sản biển của Đồng bằng sông Cửu Long bằng tất cả vùng khác của cả nước cộng lại.
Phù sa tạo một lớp nước đục khoảng 30 km tính từ bờ, bao bọc suốt chiều dài hơn 700 km bờ biển đồng bằng. Chính lớp nước mang nặng phù sa này đã miệt mài bồi đắp cho đồng bằng lấn ra biển trong 6.000 năm qua, với tốc độ trung bình 16 m mỗi năm ra hướng Đông và 26 m mỗi năm về hướng Mũi Cà Mau. Lớp nước đục này nặng hơn nước biển xanh, nên có khả năng hấp thu bớt năng lượng sóng biển. Khi lớp nước đục này ít phù sa, ít đục hơn sóng sẽ lấy đất cát của bờ đi để cân bằng năng lượng, gây sạt lở.
Nhờ có nước lũ trong mùa mưa nên sang mùa khô đồng bằng có nước ngọt để cân bằng mặn - ngọt ở vùng ven biển. Khi sông yếu thì biển lấn vào sâu gây xâm nhập mặn. Phù sa lũ dồi dào bồi đắp cho đồng ruộng, vườn tược. Ngược lại, nước thiếu phù sa sẽ thành nước đói, lấy đi đất cát gây sạt lở bờ sông. Nguồn dinh dưỡng từ phù sa giúp giảm chi phí canh tác, không có phân bón nào có thể thay thế được. Lũ cũng giúp rửa phèn, mầm bệnh, độc chất tích tụ trong đất do quá trình canh tác tạo nên.
Nước lũ hàng năm còn mang về trứng cá và cá con. Ước lượng sản lượng cá trắng của ĐBSCL mỗi năm là 220.000 đến 440.000 tấn, là nguồn dinh dưỡng quan trọng của người dân và hệ sinh thái.
- Lũ thấp bất thường, các hoạt động sản xuất và đời sống dân sinh của gần 20 triệu dân ở Đồng bằng sông Cửu Long bị tác động thế nào?
- Lũ ít, phù sa ít thì thủy sản biển sẽ suy kiệt ảnh hưởng đời sống ngư dân, gia đình của họ lẫn những ngành phụ thuộc như cảng cá, chế biến thủy sản, vận tải, thương mại. Song song đó, chi phí canh tác càng ngày càng tăng cao. Năm nào lũ thấp, sau Tết hạn mặn gia tăng ven biển, sạt lở bờ sông, bờ biển cũng sẽ gia tăng. Từ đó, nhiều công trình lớn sẽ được xây dựng, kèm theo vô số những hệ lụy, đảo lộn tự nhiên.
Tuy nhiên, chúng ta không thể đinh ninh và bi đát hóa rằng từ nay đồng bằng sẽ không còn lũ. Nhìn như vậy cũng sẽ rất tai hại vì chỉ nhìn một chiều, phiến diện. Cần phải thấy được bức tranh toàn diện các tình huống.
Như trên đã phân tích, mực nước lũ ở đồng bằng phụ thuộc vào lượng mưa ở các vùng phía trên. Lượng mưa ở các vùng này lại phụ thuộc vào thời tiết, khí hậu. Bình thường, lượng mưa các vùng này biến động lên, xuống khoảng 15% giữa các năm, nhưng giữa thập kỷ này với thập kỷ kia có thể chênh lệch nhau 30%.
Những năm trước, cánh đồng Hưng Điền (Tân Hưng, Long An) mùa này đã ngập nước, đàn trâu phải len sang vùng gò Campuchia, còn bây giờ, đồng vẫn cạn khô, đất nứt nẻ. Ảnh: Hoàng Nam.
- Trước đây, để ứng phó với lũ, Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên đã xây đê bao. Trong khi đó, những vùng như Cà Mau, Bến Tre, Tiền Giang mặn vốn từ trong đất lại được chủ trương ngọt hóa. Ông đánh giá thế nào về những công trình này, trong tình hình lũ bất thường như hiện nay?
- Hai vùng trũng đầu nguồn Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên lẽ ra là không gian để hấp thu nước lũ, phù sa. Trước đây, nền nông nghiệp tập trung chủ yếu vào sản lượng, mở rộng diện tích và thâm canh nên đê bao khép kín đã được xây dựng rất nhiều để tăng vụ. Nước lũ vì thế bị đẩy đi nơi khác, gia tăng ngập các thành phố, làng mạc phía hạ lưu, còn lại chảy hết ra biển. Sang mùa khô, khi dòng Mekong yếu đi thì bản thân đồng bằng đã kiệt, nước biển lấn vào sâu hơn.
Còn với các dự án ngọt hóa, vào mùa khô, khi các cống ven biển đóng im ỉm trong nhiều tháng, sông ngòi bị cắt đứt liên lạc với thủy triều, không còn chảy hoặc chảy lững lờ, trở thành những "dòng sông đen". Nước ngọt bên trong các công trình ngăn mặn không thể dùng cho sinh hoạt được. Do đó, người dân phải dùng nước ngầm nhiều hơn, làm sụt lún đất.
Song song đó, nhiều công trình đê bao và cống ngăn mặn đã được xây dựng để mở rộng, lấn vùng ngọt vào vùng mặn. Chúng ta hay nói nhiều về "xâm nhập mặn" nhưng lại ít nói về "xâm nhập ngọt". Trong những năm khô hạn cực đoan, các vùng ngọt hóa sẽ rất mong manh, càng gần biển, xa sông thì càng dễ thất thủ. Đó là vì, khi mặn đến sớm thì các vùng này phải đóng kín, "cách ly" tuyệt đối với bên ngoài. Lượng nước ngọt bên trong không thể kéo dài đến giữa mùa khô.
Khi các kênh nội đồng khô kiệt thì càng rút ẩm trong đất ra, cuối cùng là đất bị co ngót, giảm thể tích và sụt lún bề mặt, hư hại đường sá, nhà cửa như đã thấy ở vùng Gò Công, Tiền Giang và Trần Văn Thời, Cà Mau mùa khô năm nay. Lưu ý rằng sự sụt lún này không liên quan gì đến việc sụt lún chung của đồng bằng do khai thác nước ngầm.
Hơn nữa, đối với các vùng ngọt hóa, bản chất của đất là mặn, trước đây có 6 tháng ngọt là do nước mưa đè lên. Nay trong những năm khô hạn, lớp nước ngọt biến mất nhanh, mặn từ trong đất trồi lên. Gặp những năm cực đoan, các công trình ngăn mặn chỉ có thể kéo dài mùa ngọt thêm vài tuần. Đến giữa mùa khô, khi bên trong đã không còn nước ngọt, việc ngăn mặn từ ngoài vào không có tác dụng. Các công trình ngọt hóa cũng đã giúp tăng thu nhập, nhưng trong bối cảnh mới này, chúng ta cần phải nghiêm túc nhìn nhận lại.
- Ông từng nói với Brian Eyler (Giám đốc Chương trình Đông Nam Á, Trung tâm nghiên cứu Stimson - Mỹ)rằng ĐBSCL sản xuất phần lớn lúa gạo cho cả nước, nhưng sau 20 năm, thu nhập người dân thấp hơn 10% so với cả nước. Tăng lên ba vụ lúa mỗi năm, bớt lũ, nhưng một gia đình bình quân 5 người phải bỏ đi làm thuê ở thành phố, thay vì sống khỏe như trước đây. Vì sao có sự nghịch lý này?
- Đê bao khép kín cũng ngăn không cho phù sa vào đồng ruộng nên đất đai ngày càng bạc màu. Như đã nói, phân bón không thể thay thế phù sa được. Canh tác ba vụ lúa trong đê bao, chỉ giúp tăng thu nhập trong những năm đầu, nhờ tăng số vụ và vì dinh dưỡng trong đất vẫn còn do phù sa bồi đắp trong quá khứ.
Sau 10 năm, dinh dưỡng suy giảm, chi phí hơi tăng, nhưng vẫn còn có lời. Đến 25 năm, đất cạn kiệt, phân bón tăng, nhưng năng suất giảm. Nhìn bề mặt thì sản lượng và thu nhập tăng cao, nhưng lợi nhuận gần như không còn nữa. Người dân đất ít không còn sinh sống được nữa vì lợi nhuận canh tác không đủ trang trải, trong khi đó rau cá thiên nhiên, nước sông miễn phí ngày xưa cũng không còn.
Tôi đã phỏng vấn khoảng 100 hộ gia đình canh tác ở Đồng Tháp và phát hiện rằng canh tác ba vụ lúa không làm người dân thoát nghèo. Nếu tính cả chi phí đê bao, chi phí thiệt hại thủy sản thì càng canh tác ba vụ quốc gia càng nghèo thêm. Một hộ gia đình trung bình 5 người, trước đây canh tác hai vụ có thể sinh sống được với một ha đất, nhưng nay canh tác ba vụ thì không thể sinh sống được nữa và phải "đi Bình Dương". Còn nếu tính cả chi phí đê bao, thiệt hại thủy sản thì càng canh tác ba vụ quốc gia càng nghèo thêm. Có thể nói, đồng bằng đang đứng trước ngã ba đường, không thể tiếp tục đi theo con đường cũ, sản xuất thâm canh theo số lượng mà cần chuyển theo con đường mới.
Sau một thời gian dài, rất nhiều nơi nông dân và chính quyền địa phương đã nhận ra vấn đề thâm canh không thể bền vững dài lâu được. Nhiều nơi người dân muốn chuyển đổi nhưng lại thiếu nguồn lực.
- Với diễn biến phức tạp của lũ lẫn xâm nhập mặn, giải pháp nào để phục hồi và phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long trong tương lai, mà không vấp phải tình trạng tự phát manh mún?
- Ba năm trước, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120, về sản xuất bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghị quyết này đã đưa đồng bằng đến với cơ hội phát triển theo hướng làm kinh tế nông nghiệp thích ứng với điều kiện tự nhiên để bảo đảm sản phẩm vươn tới thị trường giá trị cao hơn. Đến nay đã 3 năm sau khi ban hành, nhìn bên ngoài thì chưa thấy có chuyển biến cụ thể, bởi đó là một Nghị quyết ở tầm cao chiến lược, cần có thời gian và những kế hoạch cụ thể để thực hiện. Chính phủ đang trong quá trình soạn thảo một chương trình tổng thể để thay đổi nền nông nghiệp, song song đó đang soạn thảo một quy hoạch tổng thể theo hướng tích hợp cho miền Tây, do Hà Lan thực hiện.
Việc thực hiện chắc chắn không hề đơn giản, bởi phải đương đầu với những trở ngại ở tầm tư duy, nhất là quán tính tư duy nông nghiệp cũ và những trở ngại ở thực địa. Tư duy chiến lược liên hoàn trong phát triển hàm chứa trong Nghị quyết này cũng dễ bị hiểu đơn giản là "chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi", như cách làm lâu nay mà không tính đến chất lượng, thị trường, môi trường bị ảnh hưởng như thế nào và tác động xã hội, đến người nông dân ra sao.
Đối với nông nghiệp, "liên hoàn kế" nên được hiểu là giảm thâm canh, tăng chất lượng, tăng giá trị thông qua chế biến và chuỗi giá trị, vươn tới thị trường giá trị cao. Cùng với việc xem nước mặn, nước lợ cũng là tài nguyên thì nên hạn chế ngăn mặn, cản trở dòng chảy để phục hồi thủy sản biển, phục hồi sông ngòi để giảm sử dụng nước ngầm, giảm sụt lún.
Diễn tả một cách dễ hình tượng, nếu chỉ dừng lại ở "chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi" thì giống như một người vẫn ở trong căn phòng và loay hoay thay áo nọ sang áo kia, thì vẫn là trong căn phòng ấy. Thị trường vẫn như thế, vẫn bán sản phẩm thô, vẫn can thiệp thô bạo vào tự nhiên thì không thể cải thiện gì nhiều được.
Lâu nay, tư duy quy hoạch phát triển đồng bằng chỉ chú trọng ba điều: đất liền, nước ngọt cho sản xuất và hệ canh tác nước ngọt, chủ yếu là lúa, bỏ qua môi trường nước sông ngòi và sự liên thông với biển. Từ đó không ngại can thiệp thô bạo, trái quy luật tự nhiên bằng những công trình lớn ngăn dòng chảy, ngăn cách sông ngòi nội địa với biển, tách đồng ruộng ra khỏi nước lũ hàng năm. Cần dẹp bỏ được sự cát cứ trong quy hoạch theo ngành và cục bộ địa phương, bỏ quên lợi ích tổng thể của cả vùng.
Trước mắt, cần có thêm nhiều cuộc thảo luận, hội thảo, tranh luận để làm rõ nội hàm của Nghị quyết, nhìn nhận lại những quan niệm về an ninh lương thực, phát triển bền vững. Những quy luật tự nhiên của vùng đồng bằng châu thổ cần được hiểu và tôn trọng.
Trên cánh đồng nứt nẻ vì bị hạn mặn tấn công hồi tháng 3, bà Nguyễn Thị Kim Trang (48 tuổi, ở Ba Tri, Bến Tre) gom những gốc lúa, cỏ dại nhiễm mặn cho bò ăn. Ảnh: Hữu Khoa.
- Là con nhà nông, sinh ra và lớn lên ở Hậu Giang, ký ức của ông về miền Tây xưa và hiện nay đã thay đổi như thế nào?
- Tôi sinh ra trong một gia đình nông dân ở một làng quê Hậu Giang. Trước nhà là con sông nhỏ, ngày hai lần nước lớn nước ròng lên xuống, nước chảy đổi chiều. Nước lớn lên đầy ắp, nước ròng xuống gần cạn sông. Mỗi tháng hai lần nước rong vào ngày rằm và ba mươi âm lịch, nước lên cao nhất là ba mươi tháng 8 và rằm tháng 9. Mỗi năm có hai mùa, mùa nước nổi nước ngập sân nhà, mùa khô sông cạn, gặp lúc nước ròng thì ghe xuồng khó đi.
Phía sau là vườn cây ăn trái, sau nữa là đồng lúa. Tôi còn nhớ, thời đó đi học về là quăng cặp sách, vác câu lưới ra đồng hoặc nhào xuống sông bơi lội, mò tôm cá bằng tay trong các gốc cây. Một mình tôi, cậu bé hơn 10 tuổi, cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cả nhà sau vài giờ, không tốn chi phí. Lúa thì làm hai vụ, một vụ thần nông mùa hè và một vụ lúa múa thu hoạch ngay sau Tết. Sau đó bỏ đất trống phơi rạ. Chiều chiều chạy trên đồng, thả diều giấy tự làm, nên mới có "quê hương là con diều biếc, tuổi thơ con thả trên đồng" như trong thơ của Đỗ Trung Quân.
Ngày xưa, nhà nào cũng có cái lu, xách nước sông đổ vào lu, lấy cục phèn quậy vài vòng vào nước cho phù sa lắng xuống và dùng nước đó nấu ăn, uống hoàn toàn lành mạnh. Ngày xưa cũng có ô nhiễm nhưng rất ít và chỉ là ô nhiễm hữu cơ ở những nơi nào có chuồng heo hay ao cá thải thẳng ra sông, nhưng phần lớn sông ngòi là sạch. Nhà ai cũng có cây cầu xuống sông để già, trẻ, nam nữ đều xuống sông tắm. Gần như ai cũng biết bơi lội, biết bắt cá bằng chài, lưới, câu.
Nhìn lại, có thể thấy người dân rất nghèo về tiền, không có điện, không có tủ lạnh, điện thoại hay tivi như bây giờ, nhưng không ai đói, đời sống khá là dễ dàng, trong lành không căng thẳng. Tính cách con người cũng vui vẻ hơn, hào sảng, đôn hậu, chất phác, hiếu khách, lễ nghĩa hơn ngày nay.
Còn bây giờ, thay đổi quá nhanh, chỉ trong vòng một thế hệ mấy chục năm. Ai cũng giàu hơn, tiền nhiều hơn, trong nhà nông thôn có điện, có tivi, điện thoại, tủ lạnh, xe cộ, đường sá, và nhiều phương tiện hơn. Nhưng xem ra đời sống căng thẳng, nét văn hóa của người miền Tây mất dần. Không còn "tuổi thơ con thả trên đồng" nữa và quê tôi không còn ai tắm con sông quê nữa vì rất ngứa. Tôm cá trong ruộng vườn không còn vì đê bao khép kín khắp nơi.
Trong mương vườn ngày xưa, mùa nước nổi mang phù sa vào lắng đáy mương. Sang mùa khô, lấy đất bùn màu vàng mỡ gà này bồi lên gốc gây rất tốt. Ngày nay, đất bùn trong mương màu đen, thiếu oxy, lấy bồi lên gốc sẽ chết cây vì ngộ độc. Cây trái bây giờ phải ăn phân bón và sống nhờ thuốc trừ sâu, thuốc kích thích. Hóa chất đi vào trái cây, xuống mương, xuống sông, và từ đó chỉ cách một cái bàn ăn là đi vào mạch máu con người.
Ngày nay, có một nghịch lý lớn là đa số trẻ em nông thôn không biết bơi, vì không có chỗ để bơi, đê bao khép kín và sông ngòi ô nhiễm và cũng quen đi xe hai bánh hơn là đi ghe xuồng như xưa. Trong khi đó, trẻ em thành phố bơi lội giỏi hơn vì có hồ bơi.
Sông bây giờ cũng vắng bóng người, vì ngày nay người ta chạy xe vù vù trên bờ. Giờ đi vào làng quê thấy vắng vẻ hơn, chỉ thấy người già, người lớn trên 40 tuổi, còn người trẻ đã "đi Bình Dương", đến Tết mới về một lần.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn gửi lời xin lỗi người dân Quảng Bình về việc có mặt trong đoàn xe dừng đỗ sai quy định trên cầu Nhật Lệ 1.
Lời xin lỗi được thứ trưởng nói khi đang chủ trì hội nghị tập huấn và phổ biến Luật Kiến trúc tại Huế, ngày 30/9.
Ông cho hay ngày 29/9 làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Bình, sau đó đi khảo sát lấy tư liệu và có một số việc liên quan dọc hai bên bờ sông Nhật Lệ. Hơn 10h, đoàn 4 xe biển xanh dừng trên cầu Nhật Lệ 1, trong đó một chiếc chở Thứ trưởng Toàn.
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn gửi lời xin lỗi đến người dân Quảng Bình. Video: Tám Quang
Ông thừa nhận, dù đang thực hiện công vụ song "anh em có sơ suất đã dừng đỗ xe trên cầu". "Tôi thay mặt đoàn gửi lời xin lỗi đến bà con nhân dân tỉnh Quảng Bình tại thời điểm đoàn xe đi qua, mong bà con thứ lỗi", Thứ trưởng nói.
Cầu Nhật Lệ 1 bắc qua sông Nhật Lệ nối TP Đồng Hới với xã đảo Bảo Ninh, dài hơn 600m, mặt cầu rộng khoảng 12m, lưu thông hai chiều.
Trước đó, khoảng 10h20 ngày 29/9, nhiều người dân di chuyển qua cầu Nhật Lệ 1 bức xúc khi 4 ôtô biển xanh dừng đỗ để một số người xuống chụp hình. Trong số này 3 xe mang biển số Quảng Bình, chiếc còn lại biển số Hà Nội chở Thứ trưởng Toàn.
Sau khi ghi nhận hình ảnh từ người dân cung cấp, Cảnh sát giao thông Đồng Hới đã ra xử phạt 4 tài xế về lỗi dừng đỗ xe trên cầu. Theo Nghị định 100, lỗi dừng đổ xe trên cầu bị phạt 1-2 triệu đồng, tài xế còn bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1-3 tháng.
Anh Nguyễn Minh Vương, 25 tuổi, ở Quảng Bình cho biết, mặt đường cầu Nhật Lệ 1 rất hẹp. Việc dừng xe giữa cầu vào thời điểm đó gây khó khăn cho các phương tiện tham gia giao thông khác. "Các tài xế phải hiểu rất rõ việc cấm đỗ, dừng trên cầu" anh Vương nói.
Chỉ được gọi điện quảng cáo trong giờ hành chính; làm hỏng bia chủ quyền bị phạt 100 triệu... là những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 10.
Chỉ được gọi điện thoại quảng cáo từ 8h đến 17h
Nghị định 91/2020 có hiệu lực từ 1/10 lần đầu quy định không được phép gọi quá một cuộc gọi điện thoại quảng cáo tới một số điện thoại trong vòng 24 giờ và chỉ được gọi từ 8h đến 17h mỗi ngày, trừ trường hợp có thỏa thuận với người sử dụng. Trường hợp vi phạm các quy định này sẽ bị phạt tiền 20-30 triệu đồng.
Nghị định này cho phép mỗi người quảng cáo không được phép gửi quá 3 tin nhắn quảng cáo tới một số điện thoại trong vòng 24 giờ. Quy định hiện hành là không được phép gửi quá một tin nhắn quảng cáo có nội dung tương tự nhau tới một số điện thoại trong vòng 24 giờ và chỉ được phép gửi trong khoảng thời gian từ 7 giờ đến 22 giờ mỗi ngày.
Khi người sử dụng đã từ chối nhận, người quảng cáo nếu tiếp tục gửi tin sẽ bị phạt 5-10 triệu đồng. Mức phạt này cũng áp dụng với hành vi gọi điện quảng cáo đến người sử dụng đã từ chối nhận cuộc gọi.
Làm hư hại bia chủ quyền, cột mốc biên giới bị phạt đến 100 triệu đồng
Tại Nghị định 96/2020 có hiệu lực từ 10/10 quy định phạt tiền 40-50 triệu đồng với một trong những hành vi làm hư hại mốc giới, cọc dấu, dấu hiệu đường biên giới, vật đánh dấu đường biên giới, cột cờ, điểm cơ sở, bia chủ quyền trên các đảo; làm thay đổi dòng chảy sông, suối biên giới hoặc làm ảnh hưởng đến đường biên giới quốc gia...
Nếu tổ chức vi phạm các lỗi trên, mức phạt tăng gấp đôi, tương ứng 80-100 triệu đồng. Người nổ súng săn bắn trong phạm vi 1.000 mét từ đường biên giới trên đất liền sẽ bị phạt 30-40 triệu đồng.
Bán hàng xách tay không hoá đơn có thể bị phạt đến 200 triệu đồng
Có hiệu lực từ 15/10, Nghị định 98/2020 quy định người kinh doanh hàng xách tay không chứng từ, không khai báo hải quan sẽ bị phạt 100-200 triệu đồng. Mức hiện nay tối đa là 100 triệu đồng.
Cá nhân kinh doanh hàng nhập lậu sẽ bị phạt 500.000-50 triệu đồng, tuỳ thuộc giá trị hàng hoá nhập lậu (hiện nay mức phạt 200.000-50 triệu đồng). Tổ chức vi phạm kinh doanh hàng lậu sẽ bị phạt 1-100 triệu đồng.
Mức xử phạt sẽ tăng lên gấp đôi, tối đa 100 triệu đồng với cá nhân và 200 triệu đồng với tổ chức nếu người vi phạm trực tiếp nhập lậu hàng thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, trang thiết bị y tế, thuốc phòng bệnh và thuốc... có giá trị dưới 100 triệu đồng hoặc từ 100 triệu đồng mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Giáo viên tiểu học không được phê bình học sinh trước lớp
Học sinh trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng (quận 1, TP HCM) trong buổi đầu trở lại trường hồi tháng 5, sau ba tháng nghỉ phòng chống Covid-19. Ảnh: Quỳnh Trần.
Thông tư 28 về điều lệ trường tiểu học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, có hiệu lực ngày 20/10 nêu rõ điểm mới so với quy định hiện hành là nếu trong trường hợp, học sinh có khuyết điểm, tuỳ theo mức độ vi phạm có thể thực hiện các biện pháp như nhắc nhở, hỗ trợ, giúp đỡ trực tiếp để tiến bộ hơn; thông báo với phụ huynh. Đặc biệt, giáo viên không được phê bình học sinh trước cả lớp, trước toàn trường hoặc trong cuộc họp chung với cha mẹ học sinh.
Thông tư này cũng quy định, Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến khích giáo viên sử dụng tài liệu tham khảo để nâng cao chất lượng giáo dục nhưng không bắt học sinh phải sử dụng.
"Mọi tổ chức, cá nhân không được ép buộc học sinh mua tài liệu tham khảo", thông tư nhấn mạnh và nói rõ thêm việc quản lý, sử dụng và lựa chọn tài liệu tham khảo sử dụng trong nhà trường thuộc trách nhiệm của hiệu trưởng.
Ninh ThuậnĐàn bò tót 11 con cùng tài sản ở trại khảo nghiệm sẽ được tỉnh Lâm Đồng bàn giao cho Vườn quốc gia Phước Bình trong tháng 10.
"UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra quyết định bàn giao trong sáng nay", ông Nguyễn Như Chương, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng thông tin với VnExpress chiều 30/9, khi ông đang xuống Ninh Thuận kiểm tra thực trạng đàn bò.
Đàn bò tót tại trại khảo nghiệm Phước Bình gầy ốm do chỉ được ăn rơm hơn năm qua. Ảnh: Việt Quốc.
Ông Chương cho biết sẽ bàn giao trong tháng 10, nhưng chưa định được ngày cụ thể. Dự kiến, Vườn quốc gia Phước Bình tiếp nhận 10 con bò tót F1, một con F2; 200 m2 chuồng trại... "Hiện hội đồng thẩm định do Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng chủ trì đã thẩm định giá trị tài sản còn lại của dự án", ông Chương nói.
Theo ông Chương, sở dĩ việc bàn giao chậm trễ là do các đơn vị liên quan phải làm từng bước theo đúng quy theo quy định Nghị định 70 về việc quản lý, sử dụng tài sản được hình thành thông qua việc triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước.
Trước đó, ngày 6/7, UBND Lâm Đồng đã thống nhất chủ trương chuyển tài sản của dự án "Nghiên cứu giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của nguồn gen bò quý hiếm tại vùng rừng giáp ranh 3 tỉnh Ninh Thuận, Lâm Đồng và Khánh Hòa" cho Vườn quốc gia Phước Bình (thuộc UBND Ninh Thuận) nuôi dưỡng.
Ông Nguyễn Công Vân, Giám đốc Vườn quốc gia Phước Bình cho hay, hai bên đã làm việc, nhưng chỉ mới dừng lại ở việc thỏa thuận bàn giao. Ông nói rất sốt ruột, muốn phục hồi sức khỏe đàn bò ngay, nhưng phải theo đúng thủ tục. "Nhìn đàn bò suy kiệt, bản thân tôi rất xót. Hôm qua tôi đã tự bỏ tiền túi ra để anh em mua thức ăn bổ sung mang đến trại", ông Vân cho biết.
Dự kiến, sau khi tiếp nhận, Vườn quốc gia Phước Bình đưa đàn bò tót về vị trí mới ở khu vực vườn ươm, cách vị trí hiện tại chừng 2 km, để tiện chăm sóc, bảo vệ, phát huy giá trị nguồn gen quý phục vụ nghiên cứu khoa học.
Theo ông Vân, muốn đàn đò tót lai trở lại khỏe mạnh như ban đầu phải cần đến nguồn kinh phí đủ lớn. Đơn vị đã gửi công văn đến Sở Tài chính, Sở Khoa học và Công nghệ đề nghị tham mưu UBND tỉnh Ninh Thuận xem xét cấp 270 triệu đồng để phục hồi sức khỏe đàn bò trong 6 tháng.
Anh Não Ngọc En cho bò tót ăn cỏ tươi tại trại khảo nghiệm, lúc còn dự án nghiên cứu cuối năm 2015. Ảnh: Việt Quốc.
Năm 2009, bò tót đực nặng gần một tấn từ rừng tự nhiên của Vườn quốc gia Phước Bình liên tục về rẫy tấn công bò đực, giành quyền giao phối với các bò cái nhà của người dân trong thôn Bạc Rây. Hơn 20 con lai được sinh ra có vóc dáng, đặc tính hoang dã như bò cha (đã chết năm 2014).
10 con F1 (5 cái, 5 đực) trong số đó và một con cái F2 được nhà nước mua lại của người dân để phục vụ các dự án nghiên cứu. Sau khi dự án cấp nhà nước kết thúc, đàn bò được giao cho Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng quản lý, chăm sóc.
Tuy nhiên, do thiếu kinh phí, đàn bò tót chỉ được ăn rơm khô suốt hơn một năm qua, đã dẫn đến suy kiệt, ốm trơ xương. Sau khi VnExpress phản ánh, các cơ quan liên quan đã vào cuộc khẩn cấp, mua bắp và cỏ tươi vỗ béo cho đàn bò.
Cả buổi tối tập cho con viết chữ q, qu, gi, nhưng con không thể nhớ mặt chữ, liên tục viết sai, chị Thanh Hà mặt đỏ bừng, cố gắng kìm nén sự giận dữ.
Tình trạng không nhớ được chữ của con chị Thanh Hà, 35 tuổi, quận Ba Đình, Hà Nội, diễn ra từ ngày khai giảng đến nay. Tối nào hai mẹ con cũng như "đánh vật", con phát khóc, mẹ thì bất lực. "Đến mặt chữ con còn chưa nhớ thì nói gì đến đánh vần và đọc trơn", người mẹ thở dài nói.
Con chị Hà học lớp 1 ở một trường tiểu học công lập có sử dụng sách Toán và Tiếng Việt trong bộ "Cùng học để phát triển năng lực". Giờ mới giữa tuần học thứ tư, nhưng ở môn tiếng Việt con đã học đến chữ r và s, tức gần hết bảng chữ cái. Trong đó, các chữ ghép như gh, kh đã được dạy chứ không phải học hết bảng chữ cái rồi mới học tới chữ ghép như trước đây.
Chị Hà kể, sách hướng dẫn viết chữ không thống nhất khiến trẻ bị loạn. Chẳng hạn chữ b, trong sách in chữ "b" theo dạng tiếng Anh, có bụng to, nhưng lại phải viết theo kiểu tiếng Việt là có uốn móc khiến con phân vân không biết chữ nào mới đúng và thường xuyên bị nhầm với chữ d khi xem sách giáo khoa. Hay như chữ k, trong sách viết theo kiểu ba đoạn thẳng, còn khi tập viết lại viết giống chữ h có thêm một xoắn ở giữa.
Về cách đọc, thay vì đánh vần, giờ các con chỉ đọc trơn. Chẳng hạn với con đầu, chị vẫn dạy như ngày xưa mình được học, chữ "Lăng" thì đánh vần là "ă ngờ ăng, lờ ăng lăng", nhưng giờ chỉ đọc là "lờ ăng lăng".
Với môn Toán, theo chị Hà, nếu phụ huynh không đọc đề bài và giải thích, con sẽ không làm được vì nhiều chữ, con chưa biết đọc thì sao hiểu đề bài. Chị hiện phải tìm thầy cô dạy kèm vì không thể dạy con.
Sách giáo khoa Tiếng Việt 1 tập một thuộc bộ "Cùng học để phát triển năng lực". Ảnh: Quỳnh Chi
Cùng cảnh ngộ, chị Ngọc Thủy, 32 tuổi, quận Đống Đa, Hà Nội, phải sắp xếp công việc để về sớm 30 phút mỗi ngày, dành thời gian kèm con buổi tối. Năm nay, con chị học bộ sách "Cùng học để phát triển năng lực" cho tất cả môn. Lần đầu xem sách giáo khoa mới môn Tiếng Việt, chị Thủy nhăn mặt vì yêu cầu của đề bài quá dài so với khả năng đọc hiểu của một đứa trẻ mới vào lớp 1.
Người mẹ 32 tuổi lấy ví dụ về bài tập đọc quả su su trong bài 4C học âm r và s: "Khi su su ra quả, lá và rễ già đi. Quả su su nghĩ là nhờ rễ, nhờ lá mà có nó". Sau đó, bài học hỏi học sinh "Quả su su nghĩ gì?". Chị Thủy cho rằng phần đọc quá dài đối với một học sinh vừa học nhận mặt chữ r và s, cùng với đó câu hỏi "nghĩ gì?" cũng khiến học sinh gặp khó.
"Đọc trôi chảy hết nội dung bài các con cũng chưa thành thạo chứ đừng nói tìm chi tiết trong bài để trả lời câu hỏi", chị Thủy nói và cho rằng nếu lớp ít học sinh, giáo viên còn có thể quan tâm, sát sao nhưng với lớp đông e rằng việc học không đảm bảo chất lượng.
Anh Minh Hùng, 36 tuổi, ở Hoàng Mai, Hà Nội, cũng stress khi dạy con học. Lên các diễn đàn dành cho phụ huynh có con học lớp 1 để xin kinh nghiệm dạy học, anh Hùng đọc được nhiều ý kiến cho rằng sách Tiếng Việt trong bộ "Cánh diều" mà con trai đang học là "nhẹ nhàng" hơn các bộ còn lại. Thế nhưng anh vẫn cảm thấy bế tắc vì không biết dạy con sao cho dễ hiểu, dễ nhớ.
Phụ huynh này cho biết thêm với sách Toán, anh không hiểu nếu cô giáo hay bố mẹ không đọc và giải thích từng từ, con làm cách nào để hiểu đề bài. "Đến tuần thứ tư con vẫn đang học chữ theo bảng chữ cái mà đề Toán là một câu có nghĩa và dài thì làm sao con có thể tự hiểu mà làm được", anh Hùng đặt câu hỏi.
Sách giáo khoa Toán lớp 1 tập một thuộc bộ "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục". Ảnh: Quỳnh Chi
Không chỉ phụ huynh, sách giáo khoa mới còn gây khó khăn với cả giáo viên. Từ sau khai giảng, cô Quỳnh Chi, 33 tuổi, giáo viên lớp 1 tại một trường tiểu học tại Hà Nam, thường xuyên phải giải đáp, hướng dẫn phụ huynh cách dạy con học bài theo sách mới. Cuối tuần, có người còn mang cả bộ sách đến nhà cô Chi để hỏi tỉ mỉ, nhờ hướng dẫn vì cảm thấy bất lực, không biết nên dạy con thế nào.
Tại trường tiểu học công lập nơi cô Chi công tác, môn Tiếng Việt, Tự nhiên và Xã hội, Đạo đức học bộ "Cùng học để phát triển năng lực", còn môn Toán thuộc bộ "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục".
Cùng quan điểm với các phụ huynh, cô Chi nhận xét đề bài của môn Toán dài và chưa khoa học, trong khi học sinh chưa đọc được tiếng chứa vần. Nếu như trước kia, các số từ 6 đến 10, mỗi bài chỉ học một số thì sách mới chia thành hai bài 5, 6, 7 và 8, 9, 10, mỗi bài học ba số. Tương tự với các dấu <, > và =, chương trình trước kia học chậm, chia nhỏ thì nay gộp chung một bài khiến học sinh lẫn lộn.
Với Tiếng Việt, trước kia chỉ học một bài một chữ hoặc âm, sách mới mỗi bài 2-3 chữ, gồm cả âm ghép. Vì khối lượng kiến thức tăng lên, cô Chi không còn nhiều thời gian ôn tập cho học sinh như trước. "Bạn nào chậm hơn là đuối hẳn vì không tải được hết số lượng âm phải học trong ngày, trong tuần", cô Chi chia sẻ. Để học sinh không bị nản và sợ học, cô giáo dành thêm 30 phút sau mỗi buổi học để kèm thêm các em đọc kém.
Với vở tập viết, tác giả đưa phần viết số từ 1 đến 9 vào. Trên cùng một dòng, học sinh được yêu cầu vừa viết số 4 ly và 2 ly. "Tôi không hiểu mục đích đưa việc viết số 4 ly vào để làm gì trong khi môn Toán chỉ áp dụng viết số 2 ly", cô giáo nói.
Đa số phụ huynh than phiền với cô Chi về phần đọc hiểu cuối mỗi bài học quá khó, khối lượng kiến thức nhiều khiến học sinh không có thời gian nghỉ ngơi. "Tôi cũng động viên và làm công tác tư tưởng cho phụ huynh, tuy nhiên chính mình còn thấy đau đầu với sách mới nên vẫn loay hoay", cô giáo nói.
Một giáo viên ở Hà Nội cũng cho rằng với chương trình và sách giáo khoa mới Tiếng Việt 12 tiết và Toán 3 tiết, học sinh lớp 1 phải học nặng hơn môn Tiếng Việt, đòi hỏi sự phối hợp của phụ huynh nhiều hơn. Những em chưa làm quen với mặt chữ từ mẫu giáo sẽ dễ bị tụt lại so với các bạn.
Để giải quyết vấn đề này, giáo viên cần được tập huấn kỹ lưỡng, chia sẻ thông tin và những khó khăn con có thể phải trải qua cho phụ huynh từ đầu năm học để tránh áp lực dẫn đến những hành động làm con căng thẳng, sợ học.
Ngày 22/1/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố 32 cuốn sách giáo khoa lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở tám môn học đã được Bộ trưởng phê duyệt.
Trong 32 cuốn sách, có năm cuốn Tiếng Việt, năm cuốn Toán, năm cuốn Đạo đức, ba Tự nhiên và Xã hội, một Giáo dục thể chất, năm Âm nhạc, năm Mỹ thuật và ba cuốn Hoạt động trải nghiệm. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chiếm ưu thế khi có tới 24 cuốn, hợp thành 4 bộ sách. Hai nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội và Đại học Sư phạm TP HCM, mỗi cơ sở có bốn cuốn, hợp thành một bộ sách hoàn chỉnh.
Ngày 20/1, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ phê duyệt thêm sáu cuốn sách giáo khoa tiếng Anh lớp 1 mới. Trong 6 cuốn này, có hai cuốn của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, một cuốn của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm và ba cuốn của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP HCM.
Ngày 30/9, đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cảnh sát giao thông, trả lời VnExpress về đề xuất Bộ Công an đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe thay Bộ Giao thông Vận tải.
- Hơn 25 năm qua việc đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe do Bộ Giao thông Vận tải quản lý, tại sao Bộ Công an đề xuất tiếp nhận công việc này?
- Luật Giao thông đường bộ 2008 có hiệu lực hơn 10 năm, mỗi năm trung bình gần 10.000 người chết do tai nạn giao thông, hàng trăm nghìn người thương tật suốt đời. Tình hình an toàn giao thông diễn biến phức tạp, nhưng Luật không phân định rõ đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm.
Thực tiễn cũng cho thấy công tác quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe bộc lộ nhiều bất cập. Không thể vì lý do giữ ổn định cơ quan quản lý nhà nước mà để tình hình an toàn giao thông như hiện nay. Vì thế, chúng tôi đã cân nhắc, tham mưu đề xuất nếu tiếp quản sát hạch, đào tạo lái xe thì sẽ chịu trách nhiệm chính khi xảy ra tai nạn giao thông.
Bộ Công an cũng tham khảo nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, Indonesia, Nga, Pháp, Đức, Hà Lan, Australia..., thấy rằng lực lượng cảnh sát làm tốt công tác này.
Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cảnh sát giao thông, Bộ Công an. Ảnh: Bá Đô
- Bộ đánh giá tác động của việc chuyển đổi cơ quan quản lý thế nào?
- Theo thống kê, hiện nay từ cấp Tổng cục Đường bộ Việt Nam và các tỉnh thành phố là 64 đơn vị, có 650 cán bộ, công chức làm nhiệm vụ quản lý trong lĩnh vực đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe. Tính trung bình khoảng 9 người trên một đơn vị. Khi chuyển giao cho Bộ Công an, các cán bộ này sẽ do Bộ Giao thông Vận tải và Sở Giao thông Vận tải địa phương sắp xếp công việc.
Ngoài ra, hiện còn 1.655 sát hạch viên, trong đó gần 600 người là giáo viên tại các cơ sở đào tạo được cấp thẻ sát hạch viên không trong biên chế nhà nước. Những người này chúng tôi đang đề xuất theo hướng sẽ làm việc khi hết hạn trong thẻ cấp, sau đó có thể thi nâng cao kỹ năng theo chuẩn quốc tế, nếu đáp ứng sẽ được sử dụng tiếp.
- Việc tiếp quản công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe sẽ khiến Bộ Công an phát sinh thêm chi phí nào?
- Chúng tôi đã báo cáo cụ thể khi làm đề xuất. Với việc tiếp quản công việc đào tạo, sát hạch, ngành công an sẽ không phát sinh thêm biên chế mà lấy sẵn từ các đơn vị đang làm công việc này thuộc lực lượng công an.
Ngoài ra, Bộ cũng tận dụng lực lượng công an 4 cấp (xã, huyện, tỉnh, bộ), trong đó bố trí cán bộ làm công tác đăng ký và quản lý phương tiện theo ba cấp (huyện, tỉnh, bộ) gồm 780 đầu mối nên chỉ thêm nhiệm vụ, không tăng biên chế và đủ điều kiện tiếp nhận công việc chuyển giao từ 64 đầu mối của ngành giao thông.
Với công an cấp xã, chúng tôi tính toán sẽ là đầu mối để tiếp nhận hồ sơ sát hạch lái xe, cấp, đổi giấy phép, tạo điều kiện cho người dân không phải đi lại xa lên tới tỉnh, thành phố, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí.
Khi tiếp quản từ Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công an sẽ vẫn giữ nguyên các cơ sở đào tạo theo hình thức xã hội hóa, bước đầu giữ lại những cán bộ ở trung tâm, giáo viên phụ trách đào tạo, do vậy không phát sinh chi phí.
Ngoài ra, hiện Bộ Công an có phần mềm quản lý lái xe, giấy phép lái xe và có cơ sở dùng chung đến cấp huyện, có máy in thẻ cấp giấy phép lái xe. Nếu được Quốc hội chấp thuận chuyển giao sẽ chỉ phát sinh chi phí mua máy chủ để lưu trữ.
- Ông nghĩ sao trước ý kiến việc chuyển giao công tác quản lý, sát hạch giấy phép lái xe về Bộ Công an là vũ trang hóa nhiệm vụ của ngành dân sự?
- Trước khi đề xuất, chúng tôi nghiên cứu kỹ Nghị quyết 17/2007 của Ban chấp hành Trung ương khóa 10 về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước, trong đó có nội dung "đối với một số nhiệm vụ thuộc Bộ Quốc Phòng, Bộ Công an có đủ điều kiện dân sự hóa thì chuyển cho các bộ không thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, nhằm tập trung hơn nhiệm vụ xây dựng quân đội, công an cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Việc thực hiện chủ trương này phải bảo đảm thận trọng, chặt chẽ và hiệu quả".
Bộ Công an nhận thấy cần hiểu đúng thế nào là một số nhiệm vụ "có đủ điều kiện dân sự hóa". Đối với những nhiệm vụ liên quan đến kinh tế, kỹ thuật đơn thuần mà các ngành dân sự thực hiện được thì việc chuyển giao là phù hợp. Còn nhiệm vụ liên quan đến quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, an toàn như sát hạch, cấp giấy phép lái xe, quản lý người lái, phương tiện phải do Bộ Công an quản lý. Việc này cũng giống quản lý cư trú cấp căn cước công dân, chứng minh thư, hộ khẩu, quản lý, cấp giấy phép về phòng cháy chữa cháy... Bộ Công an đang làm.
- Để tránh tình trạng bình mới rượu cũ, Bộ có giải pháp gì để thay đổi những hạn chế hiện nay trong đào tạo, sát hạch lái xe?
- Việc áp dụng khoa học, công nghệ vào đào tạo, giám sát là mục tiêu hàng đầu Bộ Công an sẽ hướng tới để giúp quá trình đào tạo, sát hạch lái xe minh bạch hóa và để mọi người dân có thể giám sát. Bộ sẽ sắp xếp lại chương trình đào tạo theo hướng ngắn gọn, đảm bảo tối ưu thời gian và tài chính nhất cho người học.
Cụ thể Bộ đưa ra các giải pháp tạo sự khác biệt, ví dụ sẽ yêu cầu cao khi sát hạch đường trường. Hiện khi người đi không xi nhan sẽ bị trừ điểm, nhưng chúng tôi nếu được quản lý sẽ cho trượt để người thi nhớ các quy tắc đảm bảo an toàn cho chính mình và người tham gia giao thông. Ngoài ra, chúng tôi sẽ bổ sung các kỹ năng lái xe vào ban đêm, sát hạch địa hình ban đêm để tài xế có thể xử lý toàn diện hơn, hay bắt buộc tài xế học thực hành sơ cứu người gặp tai nạn...
Bộ Công an cũng hướng tới chấm điểm, xếp hạng các trung tâm sát hạch lái xe và công khai để người dân nắm rõ. Ví dụ khi người dân đi đăng ký học sẽ biết trung tâm nào có xếp hạng thấp, bao nhiêu người vi phạm. Người học được lựa chọn ngẫu nhiên giáo viên, sát hạch thông qua hệ thống máy tính...
Để giám sát, tránh tiêu cực, Bộ sẽ nâng cấp, lắp hệ thống camera có tín hiệu âm thanh ở các trường đào tạo, thi sát hạch; công khai đánh giá chất lượng giáo viên theo thang điểm để người học có thể nhìn vào đó lựa chọn giáo viên và các cơ sở uy tín để học. Tất cả giáo viên, sát hạch viên sẽ phải đạt tiêu chuẩn quốc tế như các nước tiên tiến đã áp dụng.
- Người dân sẽ được lợi gì nếu Bộ Công an quản lý sát hạch, đào tạo, cấp giấy phép lái xe?
- Tôi có thể khẳng định việc chuyển giao cơ quan quản lý không ảnh hưởng đến người đã được cấp giấy phép lái xe. Người điều khiển phương tiện vẫn tiếp tục sử dụng giấy phép lái xe khi chưa đến thời hạn, việc thay đổi hệ thống giấy phép lái xe theo Dự thảo Luật mới chỉ thực hiện đối với các trường hợp khi đi cấp đổi, cấp lại, do đó không phát sinh kinh phí và thủ tục hành chính.
Bên cạnh đó, người dân tiếp tục được thụ hưởng những chính sách xã hội hóa của nhà nước, được tiếp cận những tiến bộ, khoa học trong lĩnh vực đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, được thống nhất sử dụng dữ liệu liên quan đến cá nhân được quy định trong cơ sở dữ liệu về Giấy phép lái xe, được lựa chọn cơ sở đào tạo, trung tâm sát hạch, đơn vị cấp, đổi giấy phép lái xe theo nhu cầu.
Việc phân cấp quản lý đến cấp huyện, cấp xã cũng giúp tiết kiệm chi phí, thời gian, giảm thiểu thủ tục hành chính, thuận lợi cho cấp đổi, cấp lại giấy phép lái xe cho người dân.
- Bộ có giải pháp gì đảm bảo tính khách quan, khi vừa quản lý sát hạch giấy phép lái xe, vừa xử phạt vi phạm?
- Khi tiếp quản công việc này, nhiệm vụ của cảnh sát giao thông sẽ nhiều hơn hiện nay, tuy nhiên sẽ gắn được trách nhiệm xuyên suốt của một lực lượng trong cả quá trình từ đào tạo, sát hạch, cấp bằng lái, an toàn và tai nạn giao thông, thay vì hiện nay không có đơn vị nào chịu trách nhiệm.
Còn việc có khách quan hay không, chúng tôi từng đi hỏi cảnh sát Nhật Bản, Hàn Quốc để tham khảo và đưa ra thiết chế là tất cả sau này sẽ áp dụng xử phạt qua hình ảnh, bằng chứng cứ điện tử trong các trung tâm cho đến ngoài đường. Khi đó người dân và cảnh sát không còn phải đôi co việc ai đúng, ai sai nữa mà cứ theo chứng cứ rõ ràng trên máy thể hiện bằng hình ảnh, âm thanh làm căn cứ xử lý.
Hiện nay có cơ chế người dân, cơ quan báo chí được giám sát hoạt động của cảnh sát thông qua hình ảnh, vì vậy chúng tôi mong muốn cả xã hội cùng chung tay để xây dựng, quản lý nội dung này tốt hơn.
Bộ Công an xác định cảnh sát giao thông là "mặt tiền của mặt tiền", thường tiếp xúc với dân ở ngoài đường nên cần xây dựng hình ảnh mạnh khỏe, chuyên nghiệp.
Ngày 30/9, đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cảnh sát giao thông, Bộ Công an, cho biết hiện nay tiêu chí lựa chọn cảnh sát giao thông thực hiện theo yêu cầu chung của lực lượng công an nhân dân về chiều cao, cân nặng, thị lực, thể hình, thể trạng..., không có quy định riêng cho cảnh sát giao thông.
Trong khi đó, Bộ Công an xác định cảnh sát giao thông là lực lượng "mặt tiền của mặt tiền", thường xuyên tiếp xúc với người dân ở ngoài đường, vì vậy rất cần thiết xây dựng quy chuẩn để áp dụng riêng. "Quy chuẩn này sẽ không dừng lại ở sức khỏe, thể hình, thể trạng, bụng béo hay gầy mà bao gồm cả tác phong, ứng xử, làm sao thể hiện sự chuyên nghiệp, khỏe mạnh, tạo sự thân thiện, gần gũi và thẩm mỹ trong mắt người dân và bạn bè quốc tế", đại tá Bình nói.
Theo lãnh đạo Cục Cảnh sát giao thông, hiện vẫn còn cán bộ bụng to làm nhiệm vụ ngoài đường. Các nhiệm vụ bình thường như xử phạt, họ vẫn đáp ứng được. Nhưng khi có tình huống khẩn cấp như truy bắt tội phạm, giải quyết, hỗ trợ nạn nhân tai nạn, cảnh sát béo quá sẽ ục ịch, nặng nề, khó hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Cán bộ thuộc Cục Cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ xử lý vi phạm trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hồi tháng 5. Ảnh: Bá Đô
Thời gian tới, Cục Cảnh sát giao thông sẽ tham vấn Bộ Y tế, các chuyên gia về thể thao, thể hình để xây dựng bộ tiêu chí khoa học, mang tính định lượng về sức khỏe để tuyển chọn cảnh sát giao thông ra đường làm nhiệm vụ. Ví dụ sẽ cụ thể hóa thế nào là sức khỏe tốt, thể hình đảm bảo tiêu chuẩn, số đo, cân nặng các vòng bao nhiêu cho phù hợp...
Theo đại tá Bình, việc xây dựng tiêu chí về sức khỏe chỉ là nội dung nhỏ, quan trọng là việc đổi mới toàn diện, đặc biệt là văn hóa ứng xử, kỹ năng xử lý tình huống của cảnh sát giao thông, làm sao cho mềm mại, linh hoạt mà vẫn đảm bảo theo đúng thiết chế của pháp luật, được người dân ủng hộ, tuân thủ.
Nói về ý tưởng trên, ngày 30/9, đại diện Phòng Cảnh sát giao thông, Công an Hà Nội, cho rằng nếu xây dựng được một bộ tiêu chí chung trên toàn quốc sẽ giúp thay đổi hình ảnh cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ ngoài đường hiện nay. Từ năm 2013, Phòng là đơn vị đầu tiên trên cả nước đưa cảnh sát giao thông bụng béo về làm nhiệm vụ văn phòng để xây dựng hình ảnh cảnh sát giao thông thủ đô thân thiện, gần gũi và đẹp trong mắt người dân.
Phòng Cảnh sát giao thông, Công an Hà Nội cũng có rất ít cán bộ, chiến sĩ bụng to được huy động làm việc trực tiếp ngoài đường. "Chỉ trường hợp cấp bách, cần huy động thêm cảnh sát để giải quyết ùn tắc giao thông, trong các hội nghị lớn mới phải huy động cán bộ, chiến sĩ có thể hình béo. Còn lại phần lớn những cán bộ, chiến sĩ ở Hà Nội đã được tuyển chọn kỹ và đảm bảo tiêu chuẩn", vị này nói.
Hiện nay, để tuyển chọn đầu vào, Bộ Công quy định vòng ngực, cân nặng, thể hình, thể trạng cân đối giữa chiều cao và cân nặng, không dị hình, dị dạng, không mắc bệnh kinh niên, mạn tính; không sử dụng ma túy và các chất gây nghiện; nam từ 1m62, nữ từ 1m58 trở lên. Với các trường hợp quá béo, hoặc quá gầy sẽ tính đến chỉ số BMI, chỉ số khối cơ thể dựa trên cân nặng và chiều cao.
Ngoài ra, theo Thông tư 24/2013 về tiêu chuẩn rèn luyện thể lực hàng năm trong công an nhân dân áp dụng với các lực lượng, trong đó có cảnh sát giao thông, nam sẽ phải kiểm tra đủ 4 môn gồm chạy 100 m; chạy 1.500 m; tại chỗ bật xa; nằm sấp chống đẩy hoặc co tay xà đơn (được chọn một trong hai nội dung). Nữ phải chạy 100 m; chạy 800 m; tại chỗ bật xa.
Bộ Công an cũng yêu cầu mỗi cán bộ, chiến sĩ tích cực, tự giác, tự mình luyện tập thể dục thể thao, mỗi ngày dành ra ít nhất 30 phút để tập luyện và biết chơi ít nhất một môn thể thao.
Sở Giao thông Vận tải TP HCM cấm xe qua cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, từ ngày 3/10 đến 29/3/2021 để sửa tuyến đường cùng tên dài 3,2 km.
Để tổ chức hướng đi mới, dải phân cách ngăn hai phần làn ôtô trên đường Điện Biên Phủ, đoạn qua giao lộ đường Nguyễn Văn Thương, sẽ được tháo dỡ để tạo điểm quay đầu.
Cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh (làn bên phải) cấm xe từ 3/10 đến hết 29/3/2021. Ảnh: Gia Minh.
Cầu chỉ cho xe chạy một chiều nên lộ trình mới cho ôtô khi đi qua đây: cầu Sài Gòn - đường Điện Biên Phủ (quay đầu tại giao lộ Điện Biên Phủ - Nguyễn Văn Thương) - Điện Biên Phủ - đường bên hông cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh - Nguyễn Hữu Cảnh.
Lộ trình cho xe máy: cầu Sài Gòn - đường Điện Biên Phủ - quay đầu tại ngã tư Hàng Xanh - Điện Biên Phủ - hẻm 602 Điện Biên Phủ (Nguyễn Văn Thương nối dài) - Nguyễn Hữu Cảnh.
Triển khai tháng 10 năm ngoái với tổng đầu tư gần 473 tỷ đồng, dự án sửa đường Nguyễn Hữu Cảnh qua địa bàn quận 1 và Bình Thạnh giúp giải quyết ngập úng cho khu vực. Hiện 1,2 km trong tổng chiều dài 3,2 km cần sửa chữa đã xong. Nhà thầu thi công cuốn chiếu, xong đoạn nào tái lập đoạn đó. Dự kiến toàn bộ dự án sửa chữa hoàn thành trước 30/4/2021.
Đường Nguyễn Hữu Cảnh đưa vào sử dụng năm 2002, là tuyến huyết mạch kết nối cửa ngõ phía Đông với trung tâm TP HCM. Tuyến đường sau thời gian khai thác bị lún sâu, thường xuyên ngập nặng. Ngoài dự án cải tạo, TP HCM phải thuê máy bơm để chống ngập cho tuyến đường.
Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 11 nêu rõ Quân đội tiếp tục điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, cơ bản hoàn thành năm 2025.
Sáng 30/9, 100% đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025 đã thông qua nghị quyết, xác định 7 mục tiêu trọng tâm 5 năm tới.
Theo đó, Quân đội sẽ nâng cao năng lực dự báo, tham mưu chiến lược về quân sự, quốc phòng, "trong bất luận điều kiện, hoàn cảnh nào cũng không để bị động, bất ngờ"; phát huy tốt vai trò nòng cốt, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc.
Nhiệm vụ điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh sẽ tiếp tục được thực hiện, cơ bản hoàn thành vào năm 2025; đến năm 2030, một số quân chủng, binh chủng hiện đại; phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại.
Đảng bộ Quân đội cũng xác định nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục đào tạo; tạo chuyển biến vững chắc về chấp hành pháp luật, kỷ luật; hạn chế thấp nhất các vụ vi phạm nghiêm trọng, mất an toàn trong huấn luyện.
"Quân đội tập trung hoàn thành cơ bản các mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu của Đề án A1 và Chương trình T09; đề án xây dựng Tổ hợp công nghiệp quốc phòng; từng bước làm chủ công nghệ chế tạo, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng vũ khí trang bị kỹ thuật công nghệ cao", Nghị quyết nêu rõ.
Đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025 biểu quyết thông qua Nghị quyết Đại hội sáng 30/9. Ảnh: Hoàng Thùy
Hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng hiệu quả, tạo môi trường quốc tế thuận lợi; xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh cũng là mục tiêu mà Bộ Quốc phòng hướng tới nhằm góp phần củng cố vị thế chiến lược của đất nước, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Phát biểu bế mạc, đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng, cho biết sau bốn ngày làm việc, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025, đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra.
Bày tỏ tự hào với những thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ qua, song Bộ trưởng Quốc phòng cũng nhắc nhở toàn quân "tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn, mất cảnh giác". Ông mong muốn cấp ủy, chỉ huy các cấp tập trung chỉ đạo thực hiện Nghị quyết và Chương trình hành động của Đại hội, nhanh chóng đưa Nghị quyết vào cuộc sống.
Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch phát biểu bế mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 11, sáng 30/9. Ảnh: Hoàng Thùy
Thay mặt Đảng bộ Quân đội và cán bộ, chiến sĩ toàn quân, đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định "trong bất luận hoàn cảnh nào, Quân đội cũng tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân; xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch vững mạnh, Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại".
Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ 13, nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra từ 27/9 đến 30/9. Đại hội đã thông qua kết quả bầu cử Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội dự Đại hội lần thứ 13 của Đảng với 61 sĩ quan (18 đại biểu đương nhiên; 43 đại biểu bầu).
Những trận lũ lịch sử nhấn chìm nhà cửa, trường học, làm nhiều người chết... nhưng cũng mang phù sa, nguồn lợi thủy sản dồi dào cho Đồng bằng sông Cửu Long.
Sáng sớm cuối tháng 9, ông già Mười (64 tuổi, xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An) chạy xe máy ra khu chợ cách nhà hai cây số. Lát sau, ông trở về với mớ cá mè nhỏ tầm một ký, lắc đầu bảo: "Tao sống cả đời ở vùng lũ một thời cá ục như cơm sôi, mà năm nay phải đi chợ mua, bây coi đời kỳ lạ không".
Gần nhà ông, chiếc vó cá khung sắt, trụ bêtông của vợ chồng hàng xóm vừa đầu tư hơn 13 triệu đồng. Đặt vó suốt từ đêm hôm trước đến giữa trưa, họ kéo chiếc đục đựng cá xem thử, ước chừng gần hai ký cá phi, rô, trê, lau kiếng. Đang vào mùa lũ, nhưng mực nước sông thấp hơn con đường đê bao đến hơn một thước. Bên trong đê, cánh đồng lúa vừa gặt xong trơ gốc rạ, đất nứt nẻ vì nắng nóng.
Tốn hơn 13 triệu đồng chi phí đặt vó, vừa thức cả đêm canh, hai vợ chồng nông dân này chỉ bắt được gần 2 ký cá. Ảnh: Hoàng Nam.
Ông già Mười nhớ như in, tại cánh đồng này tầm 10, 20 năm về trước, mỗi năm lũ về, sáng sớm cả cánh đồng trắng xóa một màu hoa súng dại. Giữa đồng, những chiếc xuồng ba lá lướt đi nặng trĩu, rộn tiếng cười đùa của những người hái bông súng, hẹ nước, bông điên điển... Dưới mặt nước, cơ man nào là rong đuôi chồn, mã đề thi nhau mọc, làm ngôi nhà lý tưởng cho lũ cá rô, cá linh, trê, lóc.
"Thời đó, kéo vó cá không ai tính ký, mà đong bằng giạ, mỗi giạ tương đương 20 kg, mỗi đêm bèo nhất cũng phải 5-7 giạ. Còn cá linh chỉ cần bủa 20 m lưới hai phân rưỡi, nửa tiếng sau kéo lên không nổi, chỉ lựa vài con ăn, còn lại ủ nước mắm hoặc nấu cho heo ăn", ông già Mười kể.
Trong trí nhớ của lão nông, lũ lớn, cá từ thượng nguồn về sinh sản nhiều vô số kể, cộng với cá từ các ao nuôi bị ngập sổng ra, nên dưới kênh lúc nào cũng thấy cá đớp móng. Cá tra dầu, bông lau đi theo từng đàn hàng nghìn con. Thợ giăng câu ngồi ở mũi xuồng móc mồi chuối, trùn phía trước, phía sau cá đã cắn câu kéo liệt phao, họ chỉ lựa con lớn mà bắt, con nhỏ thả. Ở những ngã ba, ngã tư sông, những chiếc lợp dài 4-5 m, đường kính 2,5 m có khi giở lên hàng trăm ký cá tra. Lợp nào hơi cũ phải xả bỏ bớt vì không có chỗ chứa, phần vừa sợ cá giãy hư.
Vào mùa lũ rút, khi nước chỉ cao ngang thắt lưng, người dân dùng những đoạn dây thắng xe bằng kim loại nối với thanh gỗ, mỗi người một đầu đi dọc thửa ruộng dọn bớt đám rong, bông súng rồi gom lại ở góc ruộng. Ngoài việc giữ lại phù sa cho ruộng đồng, rong và bông súng tiếp tục là phân xanh cho đất ở vụ mùa kế tiếp. Những năm đó, đất đai màu mỡ, mầm bệnh, cỏ dại bị lũ rửa trôi vì thế người dân hầu như ít khi dùng phân bón, thuốc hóa học.
Cách nhà ông già Mười gần một cây số, buổi chiều, ông Năm Minh người gầy đét, dáng nhỏ thó kêu đứa con trai dừng xe máy trước căn nhà ven kênh Bảy Ngàn. Căn nhà cấp bốn xây tường gạch chắc chắn, phía trước là con đường rộng gần 3 m đã được đổ bêtông dày hai tấc.
"Ở đây hồi xưa là con đường mòn đất nhỏ xíu, mùa này đã chìm dưới 2-3 thước nước. Còn chỗ cái nhà tường trước đây là căn chòi lá, tao vẫn thường hay cột xuồng ở đó mỗi khi đi giăng lưới về", Năm Minh giọng run run, chỉ tay về phía cái sân gạch trước căn nhà giờ là của người khác, nói với đứa con trai. Đốt vội điếu thuốc, ông già 62 tuổi đứng lặng im, mắt rưng rưng, ký ức từ những mùa lũ năm xưa bất chợt ùa về.
Lão nông Năm Minh có hai con cùng vợ mất trong mùa lũ, không có chỗ chôn phải chờ nước rút. Ảnh: Hoàng Nam.
Năm Minh tên thật là Danh Văn Minh, dân gốc Khmer Trà Vinh, thuở nhỏ cả nhà tha hương đến Cần Đước, Long An. Năm 20 tuổi, gia đình đông con, không đủ gạo ăn, Năm Minh bỏ quê, đến Tân Lập (Tân Thạnh) ở đậu nhà người quen, ai thuê gì làm đó. Ông nhớ rõ ngày đầu tiên về xứ này vào năm 1978, cũng là mùa lũ lịch sử. Cánh đồng lúa hàng trăm ha chìm sâu dưới nước chỉ sau một đêm. Thiếu gạo, Minh cùng hàng nghìn gia đình phải ăn bo bo cầm hơi.
Ba năm sau mùa đói kém, Minh quen cô gái lỡ thì trong xóm. Hai người dắt díu nhau về doi đất cặp sông chặt tre, lá xin chủ đất cất căn chòi nhỏ ở. Ba đứa con những năm sau đó lần lượt ra đời.
Một buổi chiều mùa lũ năm 1991, Minh đang cày ruộng thuê cách nhà 50 cây số ở thượng nguồn Tân Hưng, máy chạy chưa được 10 vòng ruộng đã thấy từ xa cánh đồng nước lên trắng xóa. Nhóm thợ cày hội ý nhanh, bỏ ruộng, cho máy móc lên ghe rồi nổ máy, chạy hết tốc lực.
Minh trở về nhà vừa kịp lúc căn chòi nhỏ đã bì bõm nước. Anh phải nhờ hàng xóm dùng thân tre kê chiếc giường nhỏ cao hơn mực nước lũ, làm chỗ trú cho vợ con. Trong vùng, hàng trăm ha lúa chín trĩu bông làm mồi cho lũ cá rô. Những ao nuôi cá bờ bao thấp cũng chìm trong biển nước. Người lẫn vật nuôi đều phải ở trên những căn gác dã chiến, theo tinh thần nước lên đến đâu kê đến đó. Có nhà nằm ở chỗ trũng, nước dâng lên đến tận nóc hết kê nổi, phải khoét vách làm lối vào nhà, mọi sinh hoạt hàng ngày đều ở trên xuồng.
Tiếc của, người dân chống xuồng ba lá ra đồng, rồi dùng sào tre vớt vác những bông lúa đang chìm dưới nước đã ngả màu, bốc mùi về phơi khô.
Giữa mùa lũ năm đó, vợ Minh mang song thai, nhưng hai bé xấu số khi sinh ra. Minh dùng những tấm ván ghép lại làm áo quan cho con. Năm ấy, bốn phía chỉ thấy màu trắng xóa chạy đến cuối chân trời. Không có chỗ đất cao, Minh ứa nước mắt, dùng thân tre xốc chéo, làm nơi treo tạm chiếc quách. Phải gần một tháng sau lũ rút, hai con anh mới được an táng tử tế.
Dân vùng lũ ngày ấy thường nhận ra nhà nào vừa có người qua đời qua những căn chòi lá nhỏ treo đèn dầu gác chơ vơ giữa ruộng. Những người giăng câu, lưới từ xứ khác đến không rành phong tục, giữa đêm mưa bão nơi đồng lũ, họ lần theo ánh đèn sáng. Chống xuồng đến nơi thấy quan tài nằm lạnh lẽo, họ chân tay rụng rời, thất thần chống theo chiều ngược lại, Năm Minh kể.
Năm năm sau ngày mất của hai con, một buổi sáng mùa lũ năm 1996, Năm Minh cùng nhóm thợ cày vừa trở về sau gần một tháng nơi đồng lạ, ghé chợ mua gạo, mắm muối cho vợ con. Xuồng vừa cặp vô chợ, từ xa đã nghe người quen báo tin dữ. Minh bán tin bán nghi, khi về gần đến nhà, xa xa đã thấy hàng xóm chống xuồng vây quanh căn chòi nhỏ. Anh ngã quỵ.
Một buổi chiều bơi xuồng đi thăm người quen, vợ Minh đổ bệnh đột ngột. Ở nơi "khỉ ho, cò gáy" thiếu thuốc men, chị lịm dần rồi qua đời trên chiếc xuồng ba lá, giữa biển nước mênh mông. Căn chòi của hai vợ chồng, ngoài chiếc giường kê là nơi ăn cơm, cũng là nơi ngủ, trống huơ. Hàng xóm thấy vậy mỗi người góp nửa bộ ván nằm để anh đóng quan tài cho vợ. Không có đất chôn, Minh để quan tài nằm luôn trên xuồng, cột dây bên căn chòi. Những ngày sau đó, lũ rút, anh mới đưa thi thể vợ đến gò đất cao của người quen cách đó ba cây số chôn cất.
Năm Minh là một trong nhiều nông dân thuộc thế hệ cư dân Đồng bằng sông Cửu Long một thời bị ảnh hưởng bởi lũ. Trong vòng 20 năm qua, miền Tây xuất hiện vài trận lũ lớn đáng kể, như năm 2000, 2001, 2002 và 2011. Trong đó, lũ năm 2000 là cơn lũ lịch sử lớn nhất trong vòng 70 năm qua. Đỉnh lũ tại Tân Châu (An Giang) ở mức 4,78 m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử năm 1978, 1996 từ 30 đến 50 cm.
Lũ năm 2000 ảnh hưởng đến 8 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, làm 481 người chết, thiệt hại mùa màng, nhà cửa gần 4.000 tỷ đồng. Tại Long An, cơn lũ khiến 75.000 ha lúa ngập, mất trắng; 600.000 người dân bị mất nhà; hàng trăm trường học, km đường, cầu bị hư hại; 78 người chết; tổng thiệt hại hơn 670 tỷ đồng.
Ông Lê Thanh Tâm (nguyên Bí thư Tỉnh ủy Long An từ 1999-2005) nhớ lại, khoảng 20 năm trở về trước, Đồng Tháp Mười hầu như năm nào cũng có lũ lớn. Do chưa có hệ thống đê bao nên mỗi mùa lũ, không còn phân biệt được sông rạch và đường sá, xung quanh chỉ là biển nước. Mọi sinh hoạt, đi lại của người dân đều trên xuồng.
Những năm đó, đến mùa nước nổi, các cấp chính quyền được chỉ đạo gác mọi hoạt động khác, ưu tiên chống lũ. "Thời đó, cá tôm phong phú, nhưng năm nào cũng có hàng trăm người chết, chủ yếu là trẻ em. Sau lũ, nhà cửa, đường sá, công trình đều bị hư hại phải khắc phục rất vất vả", nguyên Bí thư tỉnh Long An kể.
Từ những năm 2000 trở về sau, tỉnh Long An và nhiều tỉnh khác ở miền Tây bắt đầu chủ trương đầu tư các cụm, tuyến dân cư ở vùng lũ để đưa người dân vào sinh sống những tháng nước nổi, góp phần ổn định cuộc sống.
Người dân chống xuồng quanh chợ thị trấn Mộc Hóa (nay là thị xã Kiến Tường, Long An) trong trận lũ lớn lịch sử năm 2000. Ảnh: Lâm Chiêu.
Trong cuốn sách "Những ngày cuối của dòng Mekong hùng vĩ", Brian Eyler - Giám đốc Chương trình Đông Nam Á, Trung tâm nghiên cứu Stimson (Mỹ) ghi nhận, Ủy hội sông Mekong năm 2017 đã xác định mỗi năm lũ lụt ở đồng bằng gây tổn thất khoảng 60 đến 70 triệu USD, đồng thời mùa nước nổi cũng mang lại lợi ích từ 8 đến 10 tỷ USD. Trầm tích do lũ lụt hàng năm của con sông mang lại là phần tạo lập cơ bản của Đồng bằng sông Cửu Long.
"Trong 3.000 năm qua, hàng năm sông Mekong đã vận chuyển khoảng 150 triệu tấn trầm tích trong hệ thống của nó đến đồng bằng này", Brian Eyler viết. Tác giả cũng cho rằng, nếu không có trầm tích, đất của đồng bằng sẽ rã ra trong điều kiện tự nhiên, cùng với việc khai thác nước ngầm quá mức và mực nước biển dâng cao, tình hình sẽ nhanh chóng xấu đi.
Năm Minh không rành những con số và các thứ phức tạp đó. Sau những mùa lũ buồn, ông cùng mấy đứa con dọn nhà sang xứ khác. Căn nhà mới của ông cách đó hơn 10 cây số, là vùng đất có đê bao xung quanh, nơi người dân có thể trồng được lúa một năm ba vụ. Ông chấp nối với một phụ nữ địa phương và có thêm bốn đứa con nữa.
Mảnh ruộng 6.000 m2 của gia đình ông sau nhiều năm hoạt động hết công suất, không được tiếp tế phù sa do lũ thấp một thời gian dài, phải tăng đầu tư phân bón, thuốc hóa học. Mùa vụ vì thế không có dư là bao. Những con đê cao ngất xưa dùng để ngăn lũ, giờ con nước không về, trở thành những "thành trì".
"Hồi xưa chỉ lo thiếu gạo chứ không thiếu cá, mùa nước đi chọc ổ kiến vàng câu cá chài, cá rô biển ăn không hết. Bây giờ phân thuốc dữ quá, nước lại không về, kiến lẫn cá đều đã tuyệt chủng, mấy đứa con, cháu cũng lần lượt bỏ xứ đi biệt tăm", ông Năm Minh nói, giọng buồn hiu.
