Trung ương yêu cầu nghiên cứu thí điểm sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh phù hợp với quy hoạch tổng thể các đơn vị hành chính quốc gia và từng địa phương.
Nghị quyết 27 hội nghị Trung ương 6 khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới được ban hành ngày 9/11.
Theo nghị quyết, ngoài nghiên cứu sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Trung ương đồng thời yêu cầu tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã; xây dựng cơ chế, thể chế, chính sách đặc thù thúc đẩy phát triển vùng, liên kết vùng đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước.
Trung ương cũng yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu quả; tổ chức các bộ, cơ quan chuyên môn đa ngành, đa lĩnh vực. "Giảm hợp lý số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, huyện", nghị quyết nêu.
Trách nhiệm của bộ trưởng với tư cách thành viên Chính phủ trong quản lý vĩ mô và xây dựng chính sách sẽ được nâng cao. Nghị quyết nêu rõ, thực hiện nguyên tắc một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính, các đơn vị có liên quan phối hợp thực hiện; từng bước xóa bỏ cơ chế phối hợp liên ngành, gắn với xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu.
Vai trò của Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội sẽ được phát huy đầy đủ; đề cao tính chủ động, sáng tạo, tập trung vào quản lý vĩ mô, xây dựng chính sách, pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, công cụ kiểm tra, giám sát, đảm bảo thống nhất, thông suốt, kỷ luật, kỷ cương, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính quốc gia.
Quản trị quốc gia được đổi mới theo hướng hiện đại, tập trung quản lý phát triển; đảm bảo thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân.
Trung ương yêu cầu đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức với ba trụ cột chính: Tổ chức bộ máy; công vụ, công chức; hành chính điện tử và chuyển đổi số.
Các thủ tục hành chính không cần thiết, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, cản trở cạnh tranh lành mạnh sẽ bị cắt bỏ. Dịch vụ công trực tuyến được áp dụng hiệu quả, gắn với xây dựng nền kinh tế số, chính phủ số, xã hội số. Đơn vị sự nghiệp công lập được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, chất lượng, hoạt động hiệu quả.
Chính quyền địa phương phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt sẽ được hoàn thiện. Một số địa phương sẽ giảm cấp chính quyền phù hợp. Mô hình quản trị chính quyền địa phương được xây dựng phù hợp với từng địa bàn, gắn với yêu cầu phát triển vùng, khu kinh tế. Vai trò chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của từng địa phương, các bộ được phát huy.
Trách nhiệm giữa Chính phủ với các bộ; giữa các bộ với nhau; giữa Chính phủ, các bộ với địa phương, sẽ được xác định rõ. Tình trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được khắc phục triệt để; trách nhiệm giữa cá nhân và tập thể được phân định rõ, đề cao trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu cơ quan hành chính.
Chất lượng nguồn nhân lực sẽ được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nền hành chính quốc gia. Chế độ công vụ, công chức được cải cách mạnh mẽ. Trung ương yêu cầu hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, tiêu chuẩn nghiệp vụ, tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức, viên chức dựa trên kết quả thực hiện vụ được giao bằng sản phẩm cụ thể và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.
Nghị quyết cũng nêu rõ, cần nhận thức đúng, đầy đủ, sâu sắc về vị trí, quyền hạn, nhiệm vụ của Chủ tịch nước với vai trò là nguyên thủ quốc gia. "Tiếp tục nghiên cứu làm rõ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước trong vai trò thống lĩnh các lực lượng vũ trang, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, trong hoạt động đối nội, đối ngoại, trong mối quan hệ với Quốc hội, Chính phủ, tòa án nhân dân, viện Kiểm sát nhân dân theo quy định của Hiến pháp", nghị quyết nêu.
Giai đoạn 2019-2021, toàn quốc đã sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.056 đơn vị hành chính cấp xã, qua đó giảm được 8 huyện và 561 xã. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã đã giảm 3.437 cơ quan ở cấp xã và 429 cơ quan cấp huyện; tinh giản 3.595 biên chế cấp xã và 141 biên chế cấp huyện; giảm chi ngân sách giai đoạn 2019-2021 đạt hơn 2.000 tỷ đồng.
Nghiên cứu tăng kỳ họp Quốc hội, bỏ phiếu bầu cử của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài
Trung ương yêu cầu tiếp tục xây dựng Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát tối cao với hoạt động của Nhà nước.
Vai trò trung tâm của đại biểu Quốc hội được đề cao; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu đại biểu Quốc hội; tăng hợp lý số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách, giảm số lượng đại biểu công tác ở các cơ quan hành pháp, tư pháp.
Trách nhiệm của đại biểu Quốc hội được gắn với đơn vị bầu cử và cử tri. Hình thức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội được đổi mới mạnh mẽ về nội dung và hình thức. Cơ chế giám sát của cử tri và cơ chế, phương thức, tiêu chí đánh giá với đại biểu Quốc hội được hoàn thiện; đảm bảo điều kiện để đại biểu thực hiện tốt vai trò trung tâm.
Theo nghị quyết, số kỳ họp Quốc hội sẽ được nghiên cứu tăng hợp lý; xác định rõ phạm vi, hình thức giám sát tối cao của Quốc hội phù hợp với thực tiễn, trong đó chú trọng đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát; thực hiện nghiêm việc lấy phiếu tín nhiệm của Quốc hội.
Trung ương cũng yêu cầu đổi mới cơ chế bầu cử để lựa chọn người xứng đáng đại diện cho nhân dân; nghiên cứu việc bỏ phiếu bầu cử của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài, làm rõ những trường hợp không được bầu cử.
Theo nghị quyết, các cơ quan cần hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước và đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Cơ chế thực thi quyền lực nhà nước được hoàn thiện, xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của mỗi cơ quan và mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch.
"Mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, phải được ràng buộc bằng trách nhiệm, quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao trách nhiệm càng lớn; lạm dụng, lợi dụng quyền lực phải bị truy cứu trách nhiệm và xử lý", nghị quyết nêu.
Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể và các cơ quan báo chí trong giám sát, kiểm soát quyền lực nhà nước, sẽ được phát huy hơn nữa. Các cơ quan kiên quyết, kiên trì đấu tranh, ngăn chặn, đầy lùi tham nhũng, tiêu cực; nghiên cứu thành lập các thiết chế mới về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; ban hành các quy định về kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; trong công tác xây dựng pháp luật và quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.
"Hình thành cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng, tiêu cực; phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi tham nhũng, tiêu cực để không dám tham nhũng, tiêu cực; đẩy mạnh cải cách chính sách tiền lương, nâng cao đời sống của cán bộ, công chức, viên chức; xây dựng văn hóa liêm chính, tiết kiệm để không cần, không muốn tham nhũng, tiêu cực", nghị quyết nêu.
Viết Tuân
